چرا برخی‌ها مبتلا به کرونا نمی‌شوند؟
نشان تجارت - لیلا فرهادی: یکی از اسراری که در دوران پاندمی کرونا وجود داشته و هنوز هم در حال بررسی‌های علمی توسط متخصصان است، افرادی هستند که تاکنون به کرونا مبتلا نشده‌اند. سوال اینجاست که چرا بعضی افراد کرونا می‌گیرند در حالی که برخی دیگر که به همان اندازه در معرض ویروس بوده‌اند به کرونا مبتلا نمی‌شوند؟
همه ما کسانی را میشناسیم که در یک خانه مجبور شدند خودشان را با افراد مبتلا به کرونا قرنطینه کنند، اما با وجود اینکه تعدادی از اعضای خانواده یا همکارانشان به کرونا مبتلا شده بودند، خودشان درگیر ویروس نمی‌شوند. دنی آلتمن استاد ایمنی شناسی دانشگاه امپریال کالج لندن به این سوال پاسخ داده است. او در گفتگو با خبرگزار سی.ان.بی.سی به مطالعاتی اشاره کرده درباره احتمال ابتلا به کرونا در یک خانه که بیتشر اعضای آن به کرونا مبتلا شده‌اند انجام شده است. این مطالعات نشان داده احتمال کرونا گرفتن همه اعضا به آن اندازه که شما خیال می‌کنید بالا نیست.
افراد مقاوم در برابر کرونا
تحقیقات درباره کسانی که با وجود قرار گرفتن در معرض کرونا هنوز به این ویروس مبتلا نشده‌اند، رو به افزایش است. ماه گذشته دانشگاه امپریال کالج لندن نتیجه یکی از این تحقیقات را منتشر کرد. در این تحقیقات گفته شده افرادی که تعداد سلول‌های تی (نوعی از سلول در سیستم ایمنی بدن) آنها نسبت به میانگین بالاتر باشد، احتمال ابتلای آنها به ویروس کرونا پایین‌تر است. ریا کندو یکی از پژوهشگرانی که در این تحقیقات حضور داشته می‌گوید: «در معرض ویروس کرونا قرار گرفتن همیشه منجر به ابتلا نمی‌شود و ما واقعا مشتاق بودیم بدانیم چرا این اتفاق می‌افتد؟»
کندو گفته ما به این نتیجه رسیدیم که این افراد سطح سلول‌های T آنها بالاتر از معمول است. این سلول‌ها زمانی در بدن ایجاد می‌شوند که انسان به طور مکرر سرما بخورد. همین سلول‌ها از بدن در برابر ابتلا به کرونا حفاظت می‌کنند. این پژوهشگر همچنین گفته این یافته اهمیت زیادی دارد، اما هنوز هیچ کس نمی‌تواند با اتکا به این یافته‌ها از واکسن زدن خودداری کند.
لورنس یانگ استاد مولکول شناسی دانشگاه وارویک به سی.ان.بی.سی گفته داده‌های اولیه درباره کسانی که در معرض ویرس در ارتباط با اعضای خانواده‌شان قرار گرفته، اما مبتلا نشده‌اند نشان می‌دهد این افراد از قبل به طور طبیعی به یک ایمنی ناشی از ابتلا به سرماخوردگی ناشی از یکی از انواع ویروس‌های کرونا (به غیر از کووید۱۹) دست پیدا کرده‌اند. ۲۰ درصد سرما خوردگی‌های عادی ناشی از یکی از انواع ویروس‌های کروناست. این استاد دانشگاه گفته هنوز مشخص نیست چطور این افراد این سطح از ایمنی را برای مدت طولانی در بدنشان نگه داشته‌اند.
نقش واکسن کرونا برای مقام‌سازی بدن چیست؟
علاوه بر درجه‌ای از مصونیت ناشی از مواجهه با انواع ویروس کرونا، واکسیناسیون هم احتمالا عاملی برای مقاومت افرادی که هرگز به کرونا مبتلا نشده‌اند، بوده است. نرخ واکسیناسیون در بسیاری از کشور‌ها از جمله ایران بالاست، اما اهمیت نوع واکسن و زمان تزریق آن هنوز مورد سوال است.
دوز یادآور واکسن در بیشتر کشور‌های جهان در حال تزریق شدن است. ثابت شده که واکسن‌ها از ابتلای شدید به کرونا، بستری شدن و مرگ و میر جلوگیری می‌کنند. با این حال هیچ واکسنی تا الان ۱۰۰ درصد در برابر ابتلا موثر نبوده است. از سوی دیگر ظاهرا ایمنی ایجاد شده توسط واکسن‌ها بعد از مدتی از بین می‌روند. سویه‌های جدید از جمله اومیکرون هم راهی برای دور زدن ایمنی ناشی از واکسن پیدا کرده‌اند.
اندرو فریدمن استاد بیماری‌های عفونی دانشکده پزشکی دانشگاه کاردیف به سی.ان.بی.سی گفته اینکه بعضی افراد به کرونا مبتلا می‌شوند و برخی نه، یک پدیده شناخته شده است و احتمالا به مصونیت ناشی از واکسناسیون، ابتلا‌های قبلی یا هر دو بستگی دارد. او گفته ما می‌دانیم که افرادی با وجود واکسینه کامل شدن به اومیکرون مبتلا شده‌اند. با این حال می‌دانیم که واکسیناسیون شدن بیماری را کاهش می‌دهد، اما واکنش‌ها به واکسن هم در افراد متفاوت است. بعضی افراد بعد از واکسیناسیون با وجود قرار گرفتن در معرض مقدار چشمگیری از ویروس به این بیماری مبتلا نمی‌شوند.
یانگ از دانشگاه وارویک معتقد است افرادی که از قبل سطح سلول‌های T آنها به واسطه ابتلا به انوع دیگر ویروس‌های سرماخوردگی بالا بوده، با واکسیناسیون به یک ایمنی بالاتری دست پیدا می‌کنند.
تاثیر ژنتیک بر مقاومت مقابل ویروس کرونا
سوال دیگری که در دوران پاندمی کرونا پیش آمده این است که چرا دو نفر واکنش متفاوتی به ابتلا به ویروس کرونا نشان می‌دهند؟ چرا یک نفر علائم شدیدی بروز می‌دهد و دیگری بدون علامت باقی می‌ماند؟ پاسخ در ژن‌های ما نهفته است. آلتمن استاد دانشگاه امپریال کالج لندن به سی.ان.بی.سی گفته تحقیقاتی در این دانشگاه انجام شده که نتایج آن به زودی منتشر می‌شود. این تحقیقات نشان داده که سطح متفاوت سیستم ایمنی در بدن منجر به بروز متفاوت ویروس در افراد می‌شود.
این تحقیقات در واقع روی ژن‌های HLA یا آنتی ژن لکوسیت انسانی انجام شده و به دنبال این بوده که نشان دهد چطور این ژن بر روی واکنش به ویروس کرونا تاثیر می‌گذارد و چه نوعی از آنتی ژن لکوسیت انسانی می‌تواند به تجربه ابتلای شدید، بدون علامت یا عدم ابتلا به کرونا منتهی شود. آلتمن در این‌باره گفته ژن‌های HLA در واقع کلیدی‌ترین ژن‌هایی هستند که به واکنش‌های ایمنی زایی بدن را کنترل می‌کنند. برای مثال ژن «HLA-DRB۱*۱۳۰۲» احتمالا منجر به ابتلای شدید به کرونا خواهد شد.
پژوهش‌ها درباره ابتلا به ویروس کرونا چگونه بوده است؟
این یافته‌ها در واقع با آزمایش روی ۳۶ جوان سالم انجام شده که به طور عمدی در معرض کرونا قرار گرفته‌اند، اما تنها نیمی از آنها مبتلا شده‌اند. از ۱۸ نفری که به کرونا مبتلا شده بودند، ۱۶ نفر علائم خفیفی مانند سرماخوردگی بروز دادند. محققانی که این مطالعه را انجام دادند گفته‌اند که این اولین باری است که توانسته‌اند اطلاعات دقیقی در مورد مراحل اولیه ابتلا، قبل و در حین ظهور علائم جمع‌آوری کنند.
در میان ۱۸ نفری که به کرونا مبتلا شدند، به طور میانگین از زمان مواجهه با ویروس تا تشخیص و ظهور علائم (یعنی دوره کمون بیماری) ۴۲ ساعت گذشت که به طور قابل توجهی کوتاه‌تر از تخمین‌های موجود بود. قبلا دوره کمون بیماری را ۵ تا ۶ روز اعلام می‌کردند.
بعد از این دوره سطح ویروس و وایرال شدن آن به شدت افزایش پیدا کرده و حجم ویروسی که در بینی یا گلوی مبتلایان دیده شده بالا رفته است. این سطوح هم به طور متوسط در عرض ۵ روز بالا رفته و به اوج رسیده، اما بین ۹ تا ۱۲ روز بعد از ابتلا عم ویروس زنده در آزمایش‌ها دیده می‌شده است. شاید جالب باشد بدانید بیشترین سطح ویروس در کجا دیده شده است. ویروس در ابتدا در گلو به طور قابل توجهی وجود داشته در حالی که انتظار می‌رفت اول در بینی باشد. با این حال سطح ویروس با سرعت بیشتری در بینی افزایش پیدا کرده تا در گلو. این یعنی ویروس احتمالا بیشتر از بینی خارج و دیگران را مبتلا می‌کند تا از گلو.
